Qaranlığı lənətləməkdənsə, bir şam yandırmaq daha yaxşıdır…

Əməkdar artist, “Bakılı oğlanlar” KVN komandasının üzvü Bəhram Bağırzadənin son açıqlamaları ətrafında mübahisələr səngimir. Belə ki, Bağırzadə bir videomüsahibəsində müasir Azərbaycan gənclərinin düzgün tərbiyə almamasından danışıb.

“İndi veriliş gedir. Baxmayaraq ki, zalda yaşlı insanlar oturub, onlar da bilirlər ki, biz indi efirə gedirik, amma çox yüksək səslə danışırlar. Heç olmasa, hörmət etməyi lazım bilmirlər. Əvvəllər hörmət var idi… Bakıya gələn bu insanlar urbanizasiya prosesindən keçə bilmirlər”, – deyə o bildirib.

Bağırzadənin fikrincə, özünü düzgün aparmağı bilməyən insanlar urbanizasiya prosesindən keçməyiblər: “Belə bir anlayış var: ikincisi – şəhər memarlıq baxımından gözəldir, birincisi – bu şəhərdə yaşayan insanlarla. Təəssüf ki, bu şəhərdə (Bakı -red.) son 25 ildə insanlar dəyişib. Mən indi pıçıltı ilə danışıram. O adamların danışığına qulaq asın ki, Bakıya yeni gəlib, şəhərə uyğunlaşa bilmirlər. Və haradasa bizim günahımızdır ki, biz susuruq. Biz demirik ki, ay uşaqlar belə bərkdən danışmaq olmaz. Xüsusilə veriliş gedirsə. Axı görürlər ki, veriliş gedir”.

Təəssüflər olsun ki, indiki gənclərin bəzilərinin mədəniyyətində, davranışında problemlər var – bunda Bağırzadə ilə razılaşmamaq olmur. Onlar böyüklərə layiqincə hörmət göstərmirlər, ictimai yerlərdə özlərini necə gəldi aparırlar, bir-biri ilə və ya mobil telefonla çox ucadan danışırlar. Amma yaşlı nəsil arasında da belələri çoxdur. Bu, təhsil və mədəniyyət səviyyəsinin fəlakətli şəkildə aşağı düşməsi ilə bağlıdır.

Azərbaycanda gənc nəslin sosiallaşması kritik səviyyədədir. Ailə və məktəb internet vasitəsilə geniş şəkildə təbliğ olunan dəyərləri gənc nəslə aşılaya bilməz. Bu prosesdə kütləvi informasiya vasitələrinin, xüsusən də keyfiyyətsiz verilişləri və serialları olan telekanalların böyük rolu var.

Məsələn, götürək Azərbaycanın “Bacanaqlar” serialını. Azərbaycan kişilərinin “podkabluçnik” kimi təqdim olunduğu bu serialdan gənc nəsil faydalı nə öyrənə bilər? Azərbaycan telekanalları gecə-gündüz öz həyatının təfərrüatını həyasızcasına, vicdansızcasına ictimailəşdirən hansısa zavallının şəxsi faciəsindən sensasiya yaradırsa, yaşlı nəslə, qadınlara hörmətdən, vətənə sevgidən nə danışmaq olar?!

Ədəbiyyat, incəsənət, kino insanları maarifləndirməyi, onların dünyagörüşünü formalaşdırmağı dayandırıb. Onlar əyləncə alətinə çevriliblər. Gənclər, Denis Didronun inandığı kimi, zehni qidalandıran kitabları oxumurlar. Prosper Merimenin eyniadlı hekayəsindəki baş qəhrəman Matteo Falkonun öz oğlu Fortunatonu niyə öldürdüyünü də başa düşməyəcəklər. İndiki gənclər üçün “Sarı gəlin” mahnısına yox, “Dolya vorovskaya”ya qulaq asmaq adi hala çevrilib.

Bu tendensiya hər kəsə təsir edib. Həm də insanların Bakıda və ya ondan kənarda yaşamasının fərqi yoxdur. Şəxsi təcrübəmə əsasən, Bakıda nəsillərlə yaşamış, lakin elementar mədəniyyəti olmayan insanlara rast gəlmişəm. Şəhər sakinləri üçün yaxşı davranış nümunəsi ola biləcək regionlarda yaşayan insanlara rast gəldim. Ona görə də urbanizasiya və ya şəhər həyatına uyğunlaşmanın bununla heç bir əlaqəsi yoxdur. Məsələ gənclərin yaşadığı və tərbiyə aldığı mühitdə, onların beyinlərini bağlayan informasiya zibilliyindədir.

Bağırzadənin danışdığı, restoranda müsahibə verməsi, insanların, onun fikrincə, nədənsə susmalı olduğu konkret vəziyyətdə artist tam haqlı deyil. İnsanlar yemək və söhbət etmək üçün restorana gəlirlər. Və heç kim onlara ucadan danışmağı qadağan etmir, xüsusən də biz azərbaycanlılar təbiətcə temperamentli xalqıq.

İctimai yerlərdə insanların mədəniyyətsiz hərəkət etmələrini irad tutmaq isə tamam ayrı şeydir. Məsələn, yaxınlıqda zibil qutusu olduqda, lakin şəxs  hələ də asfaltın üzərinə siqaret kötüyü və ya saqqız paketi atmağı zəruri hesab edəndə. Və yenə deyirəm, yaşın bununla heç bir əlaqəsi yoxdur. Yaşı 50-dən yuxarı olanların da bu yolla öz mədəniyyətsizliklərini nümayiş etdirən gördüm.

Və daha yaxşı olar ki, min sözdənsə, hamı öz əməlləri ilə kütləyə mədəniyyət aşılaya bilsin. Dərin heyranlığa və canlı təqlid etməyə layiq bir nümunə göstərin. Belə ki, gənclər kiməsə nümunə kimi baxa bilsinlər. Konfutsinin dediyi kimi, qaranlığı lənətləməkdənsə, bir şam yandırmaq daha yaxşıdır…

Tacxeber.com