Rus sektoru TRENDİ – Niyə hər kəs övladını bu dildə oxutmaq yarışına ÇIXIB?
Azərbaycanda bir neçə ildir ümumtəhsil məktəblərində rus bölməsi üzrə təhsil almaq istəyənlərin valideynləri yerlərin məhdudluğundan şikayətlənirlər. Valideynlər bəzi ərazilərdəki məktəblərdə rus bölməsi olmadığından rus bölməsi olan məktəblərdə sıxlığın yarandığını deyirlər. Belə qəsəbələrdən biri də Sumqayıt şəhəri Hacı Zeynalabdin Tağıyev qəsəbəsidir. Qəsəbədə 4 məktəb olsa da heç birində rus bölməsi üzrə tədris aparılmır.
Azərbaycan məktəblərində rus bölməsinin olması çox sayda müzakirələr yaradır. Bu bölmələr əsasən ailədə ünsiyyət dili rus dili olan uşaqlar üçün nəzərdə tutulub. Son vaxtlar ailədə ana dilində danışanların da rus bölməsinə maraq göstərdiyinin şahidi oluruq.
Bəs bu valideynlərin marağına səbəb nədir? Onlar niyə övladlarının daha çox rus bölməsində təhsil almasını istəyirlər?
Mövzu barədə danışan Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin əməkdaşı, təhsil məsələləri üzrə tədqiqatçı Elmin Nuri deyib ki, rus dilində tədris aparılan məktəblərin sayı faiz nisbətində çox azdır:
“Hazırda ölkədəki orta təhsil müəssisələrinin sayı 4532-dir. 340 məktəbdə Rus dili və Azərbaycan dili bölmələri üzrə tədris aparılır. Yalnız 17 məktəbdə təhsil ancaq rus dilindədir. Yəni ölkədəki rus dilində tədris aparılan məktəblərin sayı ümumi məktəblərin az hissəsidir.
İldən-ilə valideynlərin rus dilinə marağı artır, onlar övladlarının rus dilli bölmələrdə təhsil almasına xüsusi səy göstərirlər. Heç kimin fikrinə, seçiminə qarışmaq səlahiyyətimiz yoxdur. Sadəcə, bir təhsil işçisi, vətəndaş kimi bəzi mexanizmlərin tam anlaşılmadığını bildirmək istəyirəm.
Əgər bir ailədə uzun illərdir ünsiyyət dili yalnız rus dilidir və orada göz açan uşaq yalnız rus dilində danışsa, həmin ailənin uşaqlarını rusdilli bölməyə qoyması başadüşüləndir”.
O, rus dili bilməyən uşaqların birdən-birə rus bölməsində təhsil almasının zərərli olduğunu bildirib:
“Ailədə ünsiyyət dili hansıdırsa, o ailədə göz açan uşaq da həmin dildə danışacaq. 6, 7 yaşınadək Azərbaycan dilində danışan bir uşağı biz qəfil rusdilli sinfə alırıq, bu da bir neçə il uşağı düşüncə olaraq iflic vəziyyətinə gətirir.
Valideyn rus bölməsinə xüsusi sevdası səbəbindən öz uşağının təhsil göstəricilərinin fərqində olmur. Valideynin əsaslandırması uşağın orta məktəbdə oxuduğu müddətdə rus dilini öyrənməsidir. Rusdilli tədris bölməsi rus dilini öyrədən kurs deyil. Rus dilini bilmək təqdirəlayiqdir. Əlbəttə, möhtəşəm ədəbiyyat nümunələri bu dildədir, əmək bazarının tələbləri var. Rus dilini və digər dilləri orta məktəbdə o dildə tədris keçmədən də öyrənmək mümkündür. Yəni, bu, əsassız arqumentdir”.
Ekspert hesab edir ki, burada psixoloji amil də var:
“Burada bir psixoloji amil var. Cəmiyyətdə bəzi insanlar çox tez manipulyasiya oluna bilirlər. Kütləvi şəkildə universitet oxumağa maraq da bundan irəli gəlir. Bunlar hamısı “qonşudan geri qalma” narahatlığıdır.
Gender bərabərsizliyinin əleyhinəyəm, amma daha çox analar bunu istəyirlər. Yəni seçim əsaslandırılmış olmalıdır. Onda əsalandırılmış olardı ki, rus dilli məktəblərdə tədrisin keyfiyyəti Azərbaycan dilli məktəblərdən yaxşı olardı, ordakı uşaqların təhsil göstəriciləri yüksək olardı. Bu da əksinədir”.
