Ürək özünü sağalda bilər? – Yeni tədqiqatın ŞOK NƏTİCƏSİ
Arizona Universiteti Tibb Kollecinin alimləri süni ürəkləri olan bəzi xəstələrin ürək əzələsini bərpa edə bildiyini, bunun da yeni müalicə üsullarının və bəlkə də ürək çatışmazlığının müalicəsinin qapısını aça biləcəyini müəyyən ediblər.
Tacxeber.com Publika.az-a istinadən xəbər verir ki, kardiologiya sahəsində bu kəşf barədə “Sciencedaily” məlumat yayıb.
Xəstəliklərə Nəzarət və Qarşısının Alınması Mərkəzlərinə görə ürək çatışmazlığı təqribən 7 milyon amerikalı böyüklərə təsir edir və hər il ölümlərin 14%-ni təşkil edir. Ürək çatışmazlığının müalicəsi yoxdur, baxmayaraq ki, bəzi dərmanlar onun inkişafını yavaşlada bilər.
Transplantasiyadan başqa inkişaf etmiş ürək çatışmazlığının yeganə müalicəsi ürəyin qanı pompalamasına kömək edən süni sol mədəciyin implantasiyasıdır.
Ancaq indiyə qədər ürək əzələsi zədələndikdə onun sağalmadığına inanılırdı. Elm ürək əzələsinin itkisini geri qaytara bilməyib.
Ürək Mərkəzinin direktoru və kardiologiya şöbəsinin müdiri Hesham Sadek ürək əzələlərinin bərpası imkanlarını araşdırmaq üçün beynəlxalq ekspertlərin əməkdaşlığına rəhbərlik edib. Layihə Yuta Universiteti İctimai Sağlamlıq Məktəbində həmkarları tərəfindən təmin edilən süni mədəcik xəstələrinin toxuması ilə başlayıb.
Stokholmdakı Karolinska İnstitutunun alimləri İsveç və Almaniyadakı tədqiqatçılar qruplarına rəhbərlik edərək, bu nümunələrdə yeni əmələ gələn hüceyrələrin olub-olmadığını izləmək üçün insan ürək toxumasının radiokarbonla tanış olmasının innovativ metodundan istifadə ediblər.
Nəticədə tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, süni mədəcikləri olan xəstələrdə əzələ hüceyrələri sağlam ürəklərə nisbətən altı dəfə daha sürətli bərpa olunur.
“Bu, indiyə qədər əlimizdə olan ən güclü sübutdur ki, insanın ürək əzələsi hüceyrələri həqiqətən bərpa oluna bilər və insan ürəyinin daxili bərpa qabiliyyətinə malik olduğu anlayışını gücləndirir”, – deyə Sadek bildirib.
O əlavə edib ki, bu, həm də ürək əzələsinin “istirahət edə bilməməsi”nin doğuşdan dərhal sonra ürəyin bərpa olunma qabiliyyətinin itirilməsinin əsas faktoru olması ilə bağlı fərziyyəni güclü şəkildə dəstəkləyir. Ürəyin regenerasiya qabiliyyətini artırmaq üçün hüceyrə bölünməsində iştirak edən molekulyar yolları hədəfləmək mümkün ola bilər.
Bu tədqiqat Sadekin ürək əzələlərinin bərpası ilə bağlı əvvəlki tədqiqatlarına əsaslanır.
2011-ci ildə Sadek göstərib ki, ürək əzələsi hüceyrələri ana bətnində aktiv şəkildə bölünsə də, doğuşdan dərhal sonra bölünməyi dayandıraraq enerjilərini fasiləsiz olaraq qanı bədənə pompalamağa yönəldirlər.
2014-cü ildə o, süni ürək xəstələrinin hüceyrə bölünməsinə dair sübutlar dərc edərək, onların ürək əzələ hüceyrələrinin bərpa oluna biləcəyinə işarə edib.
Bu nəticələr, digər tədqiqat qruplarının az sayda süni ürək xəstəsində simptomlar aradan qaldırıldıqdan sonra cihazın çıxarıla biləcəyinə dair müşahidələri ilə birlikdə, süni ürəyin ürək əzələlərini sağalmış bir insanda yataq istirahətinə bərabər təmin edib-etmədiyini düşünməyə vadar edib.
“Nasos ürəkdən yan keçərək qanı aortaya pompalayır”, – deyə alim bildirib.
Sadekin əvvəlki araşdırması göstərib ki, bu cür istirahət ürək əzələsi hüceyrələri üçün faydalı ola bilər, lakin o, süni ürək xəstələrinin həqiqətən əzələləri bərpa edib-etmədiyini müəyyən etmək üçün bir təcrübə hazırlamalı idi.
