Süni intellekt insanların işini əlindən alacaqmı?
Tacxeber.com narahatlıq doğuran mövzularla bağlı “Chatgpt”yə bir neçə sual ünvanlayıb.
Süni intellektin inkişafı, müəyyən sahələrdə avtomatlaşdırma və işləri daha sürətli və səmərəli yerinə yetirə bilmək kimi faydalar təmin etsə də, eyni zamanda bəzi iş sahələrində insanlara ehtiyac azala bilər. Lakin bu, hər zaman işsizliyin artmasına səbəb olmayacaq. Əksinə, yeni iş sahələri və bacarıqlar yaranacaq, insanların texnologiya ilə daha yaxından əməkdaşlıq etməsi lazım olacaq.
Süni intellektin yaratdığı dəyişikliklərə uyğunlaşmaq üçün insanların yeni bacarıqları öyrənməsi və fərqli sahələrdə fəaliyyət göstərməsi vacib olacaq. Təhsil, təlim və yenilikçi yanaşmalar insanları bu dəyişikliklərə hazırlamaqda mühüm rol oynayacaq.
Süni intellektin inkişafı və tətbiqi, dünya iş bazarında böyük dəyişikliklərə səbəb ola bilər. Bu dəyişikliklər həm müsbət, həm də mənfi tərəfləri ilə meydana çıxır. Süni intellektin iş bazarına təsirlərini daha ətraflı nəzərdən keçirək:
1. Avtomatlaşdırma və Əmək Bazarı
Süni intellektin və robot texnologiyalarının inkişafı, bir çox sahədə avtomatlaşdırmanı artırmağa imkan verir. Məsələn, istehsal, logistik, müştəri xidməti və bəzi idarəetmə işləri artıq süni intellekt tərəfindən həyata keçirilə bilir. Bu, xüsusilə təkrarlanan və rutin işləri yerinə yetirən peşələrdə insanlara olan tələbatı azaldır.
-
İstehsalat və sahələr: Süni intellekt və robotlar, daha sürətli və səmərəli iş görmək üçün istehsal sahələrində insanları əvəz edə bilər. Məsələn, avtomobil istehsalında robotların istifadəsi, səmərəliliyi artırsa da, bəzi ənənəvi işçi qüvvələrinin işsiz qalmasına səbəb ola bilər.
-
Xidmət sahələri: Müştəri xidmətləri, kassa işləri, və digər təkrarlanan xidmətlərdə də robotlar və süni intellekt tətbiq edilərək, bu sahələrdə çalışan insanların sayını azaldacaq. Təsəvvür edin ki, onlayn müştəri dəstəyi, çağrı mərkəzləri və hətta bəzi sağlamlıq xidmətləri artıq avtomatik sistemlərlə əvəz olunur.
2. Yeni İş Sahələri və Bacarıqlar
Süni intellektin inkişafı, bir tərəfdən bəzi peşələrin yox olmasına səbəb olsa da, digər tərəfdən yeni sahələr və iş növləri də ortaya çıxacaq. İnsanlar, süni intellektin işlədiyi sahələrdə işləmək üçün daha yüksək səviyyəli bacarıqlara ehtiyac duyacaqlar.
-
Yeni işlər və sahələr: Süni intellektin tətbiq olunduğu sahələrdə məlumat analitikası, maşın öyrənmə mütəxəssisləri, süni intellektin etikası üzrə mütəxəssislər, və yeni texnologiyaların inkişaf etdirilməsi üçün mühəndislik sahələrində yeni iş imkanları yaranacaq. Bu sahələrə yönələn təhsil və təlimlərlə, insanlar bu yeni işlərə uyğunlaşa bilərlər.
-
Yaradıcı və strateji işlər: İnsanın analitik düşüncə, yaradıcı yanaşma və strateji qərar qəbul etmə bacarığı süni intellektlə əvəz oluna bilməz. İncəsənət, dizayn, idarəetmə və yenilikçi işlərdə insanlar hələ də kritik rol oynayacaqlar.
3. İnsan və Süni İntellektin Əməkdaşlığı
Süni intellektin iş gücünə təsiri, yalnız insanlar və maşınların bir-birini əvəz etməsi ilə məhdudlaşmır. Əksinə, bir çox sahədə insanlar və süni intellekt birgə işləyə bilərlər.
-
Əməkdaşlıq və təkmilləşdirmə: İnsanlar süni intellektə, məsələn, qərar vermə proseslərini sürətləndirmək, məlumatları analiz etmək və strategiyalar təklif etmək üçün müraciət edə bilər. Bu, insanların işlərini asanlaşdırmaqla yanaşı, onlara daha yaradıcı və yüksək dəyərli işlərə yönəlmək imkanı verəcəkdir.
-
İnsan resursları və idarəetmə: İnsanlar süni intellektin tətbiqini idarə etmək və insan resurslarını uyğunlaşdırmaq üçün çalışacaq. Bu, süni intellektin yalnız texniki aspektləri ilə deyil, həm də sosial və etik məsələlərlə bağlı olan sahələrdə insan mütəxəssislərinə ehtiyac duyulacaq.
4. Təhsil və Bacarıq İnkişafı
İnsanların süni intellekt və yeni texnologiyalarla uyğunlaşa bilməsi üçün təhsil sistemi və bacarıq inkişafı mühüm əhəmiyyət kəsb edəcək.
-
Yeni təhsil proqramları: Texnologiyanın inkişafı ilə əlaqədar olaraq, məktəblərdə, universitetlərdə və digər təhsil müəssisələrində süni intellektin tətbiqinə dair proqramlar inkişaf etdirilməlidir. İnsanlar yeni bacarıqları öyrənərək texnoloji mühitə uyğunlaşa bilərlər.
-
Özünütəhsil və təkmilləşdirmə: Müxtəlif kurslar, sertifikat proqramları və təkmilləşdirmə vasitələri ilə insanlar süni intellekt və digər texnologiyalarla işləmək bacarığına sahib ola bilərlər. Bu da onları iş bazarında rəqabətə davamlı edəcək.
5. İqtisadi Təsirlər
Süni intellektin iqtisadiyyata təsiri həm müsbət, həm də mənfi ola bilər.
-
İnkişaf etmiş məhsuldarlıq: Süni intellektin iş yerlərində tətbiqi məhsuldarlığı artıra bilər, bu isə iqtisadi artımın sürətlənməsinə səbəb ola bilər. Bu da daha çox gəlir və yeni iş imkanları yarada bilər.
-
Bərabərsizlik və işsizlik: Lakin, süni intellektin tətbiqi bəzən sosial və iqtisadi bərabərsizliklərə yol aça bilər. Xüsusilə, aşağı gəlirli və az təhsilli işçilər üçün iş yerlərinin azalması, işsizlik və sosial ədalətsizliklərlə nəticələnə bilər.
