Yasəmən haqqında maraqlı faktlar – tanış bitkinin gizli tərəfləri – FOTO
“Beş ləçəkli yasəmən tapmaq uğur əlaməti, onu udmaq isə arzunun həyata keçməsi demək sayılır. Əksinə, üç ləçəkli yasəmən uğursuzluq gətirdiyinə görə dərhal atılmalıdır…”
Yasəmən uzun əsrlərdir baharın rəmzi sayılan, bağ və parklarda rast gəlinən məşhur bitkidir. Tanış görünüşünə baxmayaraq, onunla bağlı çoxları bilmədiyi maraqlı məqamlar var.
Tacxeber.com xəbər verir ki, bu barədə “daily mail.com” nəşri yazıb.
Beləliklə, tanış bitkinin gizli tərəfləri ilə tanış olaq.
– 2300-dən çox növü var. Seçim bolluğu təkcə güllərin formasında deyil, həm də rənglərində və qoxusunda özünü göstərir. Ağ, krem, çəhrayı, tünd bənövşəyi kimi müxtəlif çalarlarda çiçəklənən yasəmən növləri var. Qoxusu isə yüngül şirin notlardan tutmuş ədviyyəli və tünd ətirlərə qədər dəyişə bilər.
– Bütün yasəmənlər ətirli deyil. Məsələn, Macar yasəməni (Syringa josikaea) göz oxşasa da, demək olar ki, heç bir qoxuya malik deyil. Bu, ətirli yasəmən gözləyən alıcılar üçün sürpriz ola bilər.
– 100 ildən çox yaşayır və çiçəkləyir. Düzgün qulluqla əkilən yasəmən kolları bir neçə nəsli sevindirə bilər. Müntəzəm budama çiçəklənməni daha da artırır.
– Efir yağı dünyanın ən bahalılarından biridir. Yasəmən çiçəyindən təbii efir yağı əldə etmək çox çətindir – az miqdarda efir maddəsi tərkibində olduğu üçün çoxlu xammal tələb edir. Bu səbəbdən onun qiyməti kiloqramla yüz min dollara çata bilər.
– Uzun müddət qoxusuna məruz qalmaq zərərlidir. Bəzi insanlarda, xüsusən qapalı yerlərdə uzun müddət yasəmən saxlanılarsa, baş ağrısı, başgicəllənmə yarada bilər.
– Xalq təbabətində geniş istifadə olunur. Çiçəkləri, yarpaqları və qabığı iltihab əleyhinə, ağrıkəsici və antiseptik təsirə malikdir. Məsələn, revmatizm, oynaqların ağrısı və soyuqdəymə zamanı dəmləmə və ya kompres formasında tətbiq edilir.
– Uğur və uğursuzluq rəmzidir. Beş ləçəkli yasəmən tapmaq uğur əlaməti, onu udmaq isə arzunun həyata keçməsi demək sayılır. Əksinə, üç ləçəkli yasəmən uğursuzluq gətirdiyinə görə dərhal atılmalıdır.
– Bəzi mədəniyyətlərdə ayrılığın simvoludur. Məsələn, İngiltərədə yasəmən nişanı ləğv etmək mesajını vermək üçün istifadə olunurdu, Şərqdə isə ümumiyyətlə ayrılığı simvolizə edir.
– Budamaq zərərlidir deyə düşünməyin. Əksinə, yasəmənin çiçək və budaqlarını kəsmək onun daha bol çiçəklənməsinə səbəb olur.
– Kulinariyada da tətbiqi var. Adi yasəmənin (Syringa vulgaris) kimyəvi işlənməmiş çiçəkləri az miqdarda yeməyə qatılır. Onlardan mürəbbə, şərbət, konfet hazırlamaq, içkilərdə ətirli əlavələr kimi istifadə etmək olar. Fransız və Şərqi Avropa mətbəxlərində bu ənənə var.
– Bütün növləri yeyilə bilməz. Məsələn, Macar yasəməni və digər ekzotik hibridlər araşdırılmamışdır və zəhərli ola bilər. Eyni zamanda, bənzər görkəmli başqa bitkilərlə qarışdırmaq təhlükəlidir.
