İnsanlar niyə xəbərləri oxumur? – Maraqlı araşdırmanının nəticələri
Dünyada getdikcə daha çox insan xəbərlərdən üz döndərir, cansıxıcılıq və depressiyadan şikayətlənir.
Tacxeber.com xəbər verir ki, bu, Oksford Universitetinin nəzdində Reuters Jurnalistika Araşdırmaları İnstitutu tərəfindən aparılan “Digital News Report 2024” araşdırmasının nəticələrində əks olunub.
Yanvar-fevral aylarında 47 ölkədə keçirilən sorğunun nəticələrinə görə, respondentlərin on nəfərindən dördü (39%) qəsdən xəbərlərə baxmaqdan yayınır. Bu, 2017-ci illə müqayisədə 10 faiz çoxdur. Araşdırma müəlliflərinin fikrincə, insanların xəbər gündəmindən uzaqlaşmaq istəyi Ukrayna və Yaxın Şərqdəki müharibələrlə bağlı ola bilər.
Hesabatda insanların xəbərlərdən qaçmaq istəyinin ən yüksək həddə olduğu müəyyən edilib. Bir sıra ölkələrdə, o cümlədən ABŞ-da seçki prosesləri xəbərlərə marağı artırsa da, ümumi azalma tendensiyası sabit olaraq qalır. Xəbərləri son dərəcə yaxından izləyən insanların payı 2017-ci ildən bəri qlobal miqyasda 63 faizdən 47 faizə düşüb. Böyük Britaniyada xəbərlərə maraq 2015-ci ildən bəri demək olar ki, 2 dəfə azalıb.
“Aydındır ki, xəbər gündəmi son illərdə xüsusilə çətin olub. Pandemiya var idi, müharibələr var idi, ona görə də xəbərlərdən çəkinmək insanlar üçün tamamilə təbii reaksiya idi, istər onların psixi sağlamlığını qorumaq, istərsə də sadəcə həyatlarını davam etdirmək üçün”, – hesabatın müəlliflərindən biri olan Nik Nyuman bildirib.
Son on ildə televiziya və çap kimi ənənəvi xəbər mənbələrinin auditoriyası kəskin şəkildə azalıb. Gənclər xəbərləri internet və ya sosial şəbəkələr vasitəsilə öyrənməyə üstünlük verirlər. Böyük Britaniyada sorğuda iştirak edənlərin demək olar ki, dörddə üçü (73%) xəbərləri onlayn, 50%-i televiziyadan və yalnız 14%-i çap mediasından aldığını bildirib.
Son vaxtlar populyarlığı azalsa da, xəbərlər üçün ən vacib sosial platforma “Facebook” olaraq qalır. “YouTube” və “WhatsApp” da vacib xəbər mənbələri olaraq qalır, “TikTok” isə populyarlıq baxımından ilk dəfə “X”-i (keçmiş Twitter) ötərək yüksəlir. Dünya üzrə 18-24 yaşlı gənclər arasında “TikTok”-un nisbəti daha da yüksəkdir – 23 faiz.
Hesabat müəllifləri qeyd edirlər ki, video formatı internetdə, xüsusən də gənclər arasında getdikcə vacib xəbər mənbəyinə çevrilir. Eyni zamanda, qısa xəbər videoları ən cəlbedicidir – TikTok buna üstünlük verir.
