Səhərlər niyə yuxudan doymuruq? – Səbəblər və həlli
Səhərlər yuxudan oyanarkən əksər insanlar özlərini yorğun və halsız hiss edir, hətta bəzən uzun saatlar yatmış olsalar belə, yuxuya doymadıqlarını düşünürlər. Bu fenomenin bir neçə əsas səbəbi var.
Tacxeber.com sözügedən problemin əsl səbəblərini təqdim edir:
1. Yuxu dövrlərinin pozulması
Yuxu müəyyən mərhələlərdən ibarətdir: yüngül yuxu, dərin yuxu və REM (sürətli göz hərəkətləri) mərhələsi. Sağlam yuxu üçün bu mərhələlərin tam dövrü tamamlanmalıdır. Ancaq səhərlər zəngli saatla və ya qəfil oyandıqda yuxu dövrü yarımçıq qalır, bu da bədənin və beynin kifayət qədər dincəlməməsinə səbəb olur.
2. Bioloji saat və melatonin
İnsan bədəni bioloji saatla işləyir və bu saat melatonin (yuxu hormonu) ifrazını tənzimləyir. Melatoninin səviyyəsi gecə yüksək olur və səhərlər azalmağa başlayır. Ancaq qeyri-düzgün yuxu rejimi və ya gecə saatlarında ekran qarşısında vaxt keçirmək melatoninin ifrazını poza bilər. Bu, səhərlər daha yorğun hiss etməyə səbəb olur.
3. Yuxu keyfiyyətinin aşağı olması
Yuxunun müddəti qədər keyfiyyəti də önəmlidir. Stress, narahatlıq, yataq şəraitinin düzgün olmaması və ya yüksək səs-küy yuxunun keyfiyyətini aşağı salır. Keyfiyyətsiz yuxu isə bədənin tam bərpasına imkan vermir.
4. Yuxudan oyandıqdan sonrakı inersiya
“Yuxu inersiyası” adlanan fenomen, oyanışdan dərhal sonra beyin fəaliyyətinin tam işə düşməməsidir. Bu hal, adətən, 15-30 dəqiqə çəkir, lakin kifayət qədər yuxu almayan insanlarda daha uzun davam edə bilər və səhərlər enerjisiz hiss etməyə səbəb olur.
5. Gecə yatmazdan əvvəlki vərdişlər
Yatmazdan əvvəl kofein və ağır yemək qəbulu, fiziki və ya emosional gərginlik bədənin rahatlamasına mane olur. Nəticədə dərin yuxu mərhələsi pozulur və səhərlər yuxudan doymama hissi yaranır.
Necə daha enerjili oyanmaq olar?
Yatmazdan əvvəl ekranlardan uzaq durun;
Hər gün eyni vaxtda yatıb oyanmağa çalışın;
Rahat yataq dəsti və sakit mühit təmin edin;
Fiziki aktivliklə məşğul olun, amma yatmazdan dərhal əvvəl deyil
