Trampın ABŞ-ın özünü məhv etmək siyasəti diqqətdən kənarda qalır. 

Əksəriyyət Trampın Ukrayna ritorikasına fokuslanıb. Onun ABŞ-ın özünü məhv etmək siyasəti bir az diqqətdən kənarda qalır.

Donald Trampın yenidən prezident seçilməsi ABŞ-ın siyasi və demokratik institutları üçün ciddi sınaqdır. Onun ikinci dönəmi birinci prezidentliyindən qat qat sərt və avtoritar başlayıb. Bunun bir neçə səbəbi var:

 1. İntiqam və hakimiyyəti möhkəmləndirmə meyli – Tramp özü və tərəfdarları açıq şəkildə bildiriblər ki, ikinci dönəmdə “dərin dövlət” və siyasi rəqiblərinə qarşı daha sərt tədbirlər görəcəklər. O, artıq öz administrasiyasını ona daha sadiq şəxslərlə formalaşdırır.

 2. Hüquq-mühafizə və ədliyyə sisteminə təzyiqlər – Trampın 2021-ci ildən bəri məhkəmələrlə apardığı mübarizə bu dəfə daha aqressiv mahiyyət daşıyır. Məsələn, artıq Ədliyyə Nazirliyini və FBI-ni öz siyasi məqsədləri üçün yönləndirməyə çalışır.

 3. Konstitusiya və demokratik institutların zəiflədilməsi – Tramp Konstitusiyanı dəyişdirmək və ya ABŞ-ın demokratik sistemində fundamental dəyişikliklər etmək üçün çalışacaq. Xüsusilə də federal sistemin balanslarını zəiflədərək avtoritarizmə keçidə can atır.

 4. Medianın və opponentlərin daha sərt nəzarətə alınması – İlk dönəmində mətbuatı “xalqın düşməni” adlandıran Tramp, ikinci dönəmdə dövlət resurslarını istifadə edərək medianın və vətəndaş cəmiyyətinin üzərinə daha ciddi nəzarət qoymağa başlayıb.

 5. Beynəlxalq siyasətdə avtoritar liderlərlə daha sıx əməkdaşlıq – Trampın Rusiya, Şimali Koreya və digər avtoritar liderlərlə münasibətləri ABŞ-ın ənənəvi demokratik müttəfiqləri ilə əlaqələrini bitirmək üzrədir.

Nəticədə, Trampın ikinci dönəmi ABŞ-ın demokratik institutları üçün ciddi bir sınaq olacaq. Onun prezidentliyi ölkəni daha avtoritar bir idarəetmə modelinə sürükləməkdə israrlı olacaq, amma bu, həm də Konqres, məhkəmə sistemi və cəmiyyətin müqavimətindən asılı olacaq. ABŞ-ın demokratik ənənələri hələ ki güclüdür, amma Trampın ikinci dönəmi bu ənənələri sarsıtmaq gücündədir. Əgər ABŞ-ın refleksləri vaxtında işə düşməsə.

Elman Fəttah

Tacxeber.com